Odzwierciedlając bogatą kulturę historyczną ziem Anatolii, Malatya, która była świadkiem powstania pierwszego miasta-państwa, przeżywa radość z wpisania Kopca Arslantepe na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Arslantepe, uznawane za miejsce narodzin arystokracji i powstania pierwszej formy państwowej, które około 7 lat temu zostało wpisane na „Wstępną Listę Światowego Dziedzictwa” UNESCO, zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa na 44. poszerzonej sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa, którego gospodarzem są Chiny.
Kopiec Arslantepe lub Melid znajduje się 7 km od Malatya. Jest to osada archeologiczna położona na północnym wschodzie. Jest to jeden z największych kopców w Turcji. Kopiec znajduje się na zachód od jeziora Karakaya Dam na Eufracie. Kopiec o wysokości trzydziestu metrów był zamieszkany od 5 tys. p.n.e. do XI wieku n.e. Obszar ten był używany jako wioska rzymska w V i VI wieku naszej ery, a później jako nekropolia bizantyjska. Powierzchnia osady mierzy 11 x 5 metrów.
Wykopaliska w tym rejonie rozpoczęły się w 1932 roku przez francuski zespół pod kierunkiem Louisa Delaporte i były prowadzone zwłaszcza w warstwach późnohetyckich. Wykopaliska miały na celu dotarcie do stolicy jednego z królestw powstałych w regionie po upadku imperium hetyckiego. Chociaż później wykonano kilka głębokich sondowań, główne regularne wykopaliska zostały rozpoczęte w 1961 r. przez grupę z rzymskiego Uniwersytetu Sapienza. Do lat 1970. wykopaliska prowadzono pod kierunkiem Alba Palmieri. Trwające dziś wykopaliska koordynuje Marcella Frangipane.
Dwa lwy i posąg króla znalezione w wykopaliskach są wystawione w Muzeum Cywilizacji Anatolijskich w Ankarze.
Podczas wykopalisk znaleziono świątynię z lat 3.600-3.500 p.n.e., pałac z lat 3.300-3.000 p.n.e., wiele pieczęci i fachowo wykonane metalowe przedmioty. Wszystkie te znaleziska świadczą o tym, że osada była wówczas arystokratycznym ośrodkiem politycznym, religijnym i kulturalnym. Znaleziska, poza artefaktami wystawionymi w Muzeum Cywilizacji Anatolijskich w Ankarze, są eksponowane w skansenie Arslantepe. Pieczęcie są godne uwagi, ponieważ pokazują, że osada była centrum handlowym.
W okresie osadniczym zasoby wodne były obfite, ale znajdowała się poza obszarem zalewowym Eufratu. W ten sposób osada, która miała bardzo odpowiednie grunty pod uprawę, była rządzona przez lokalną klasę rządzącą. Ta klasa rządząca posiadała zarówno władzę polityczną, ekonomiczną, jak i religijną. Jako takie jest pierwszym państwem-miastem w Anatolii.
Pod koniec IV tysiąclecia pne na południowo-zachodnim zboczu kopca rozciągał się duży obszar miejski z monumentalnymi konstrukcjami z cegły mułowej. Obecność wielu pieczęci na tych monumentalnych konstrukcjach świadczy o tym, że ten kompleks budynków był centrum administracyjnym. Pieczęcie prawdopodobnie służyły do przechowywania i transportu różnych towarów, a sam kompleks budowlany postrzegany jest jako pałacowe centrum gospodarcze.
Ponadto w kompleksie pałacowym znaleziono broń ze stopu arszeniku i miedzi, inkrustowaną srebrem ostrą broń przebijającą. Grobowiec, znajdujący się w pobliżu pałacu i datowany na 2.900 rpne, uważany jest za grobowiec królewski. W grobowcu znaleziono cenne dary pogrzebowe, a na kamiennej pokrywie zamykającej grób znaleziono cztery młode, złożone w ofierze zwłoki ludzkie.
Przyjmuje się, że po późnym okresie Uruk (3.400-3.200 pne) w osadzie wybuchły rozległe pożary. Później w mieście dominowały wpływy kultury wschodnioanatolijsko-zakaukaskiej, gdzie osiedlali się ludzie z różnych kultur. jak pokazują badania archeologiczne, jest prawdopodobne, że nowi osadnicy są uważani za małe społeczności na wpół koczownicze.
Między 2.700 a 2.500 pne miasto rozwinęło unikalną strukturę kulturową, odrywając się od kultury syryjsko-mezopotamskiej. Począwszy od 2 tys. p.n.e. miasto znalazło się pod wpływem rozrastającego się Imperium Hetyckiego. Był używany jako baza podczas wyprawy króla hetyckiego Suppiluliuma I do stolicy Mittani Washukanni. Jej stolicą zostało Kammanu, jedno z późnohetyckich królestw powstałych po upadku imperium hetyckiego. W tych datach nazwa miasta jest wymieniona w dokumentach asyryjskich jako Melid. Królestwo, które zajęło miasto jako swoją stolicę, było znane jako Kammanu lub Królestwo Melid.
Region, który musiał oddać hołd temu państwu w wyniku ataku Tiglata-Pilesera, władcy imperium asyryjskiego, II. Udało mu się zachować swoje istnienie i bogactwo do 712 roku p.n.e., kiedy to zostało zdobyte i splądrowane przez Sargona. Od tej daty aż do V wieku n.e. nie był zamieszkany.
Wpisane na wstępną Listę Światowego Dziedzictwa w 2014 roku, Arslantepe zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO decyzją podjętą na 26. posiedzeniu Komitetu Światowego Dziedzictwa 2021 lipca 44 roku.
Bądź pierwszy i skomentuj